Ανατροπές σε φόρους, μισθούς, συντάξεις, κοινωνικές παροχές καθώς και στο ασφαλιστικό και εργασιακό καθεστώς φέρνει το τρίτο επικαιροποιημένο μνημόνιο με το βαρύ πακέτο μέτρων ύψους άνω των 25 δισ. ευρώ για την περίοδο 2011-2015, που σύμφωνα με τις συστάσεις της τρόικας απαιτεί κυβερνητική αποφασιστικότητα και ευρύτερη πολιτική και κοινωνική συναίνεση.
Παράλληλα προβλέπονται έσοδα 15 δισ. ευρώ μέχρι το 2013 από αποκρατικοποιήσεις δημόσιων επιχειρήσεων και αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, κλείσιμο και συγχωνεύσεις φορέων και οργανισμών του Δημοσίου, περαιτέρω μείωση των προσλήψεων στο Δημόσιο και αυξήσεις στα τιμολόγια των ΔΕΚΟ.Αν και στο μνημόνιο δεν υπάρχουν σαφείς αναφορές στο είδος και την έκταση των νέων μέτρων, η κυβέρνηση έκανε λόγο για εξοικονόμηση των αναγκαίων πόρων κατά τα 2/3 από περικοπές δαπανών και κατά το 1/3 από αυξήσεις φορολογικών και άλλων εσόδων.
Ενα από τα νέα στοιχεία στους δημοσιονομικούς σχεδιασμούς της κυβέρνησης που προκύπτουν από το μνημόνιο είναι η επανεξέταση από μηδενική βάση του συστήματος απαλλαγών και εκπτώσεων στη φορολογία εισοδήματος για φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις και οι αλλαγές στη φορολογία ακινήτων και οι οποίες σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα θα πρέπει να τεθούν σε ισχύ από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι το υπουργείο εξετάζει το ψαλίδισμα ή και η κατάργηση πλήθους αφορολόγητων δαπανών και εκπτώσεων μέσω της σύνδεσής τους με το ύψος του εισοδήματος. Με βάση το σενάριο αυτό οι εκπτώσεις για τόκους στεγαστικών δανείων, ιατρική και νοσοκομειακή περίθαλψη, ασφάλιστρα και άλλες απαλλαγές θα μειώνονται σταδιακά για εισοδήματα πάνω από ένα ορισμένο ύψος μέχρι που θα καταργούνται. Μαχαίρι θα μπει και στις φοροαπαλλαγές των επιχειρήσεων.
Στη φορολογία ακινήτων, πέραν της σταδιακής εξομοίωσης των αντικειμενικών τιμών με τις αγοραίες θα υπάρξει διεύρυνση της φορολογητέας βάσης με την ένταξη στον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας όλων των ακινήτων ακόμα και των αγροτεμαχίων εκτός σχεδίου πόλης.
Στον τομέα των έμμεσων φόρων το μνημόνιο προβλέπει μετατάξεις αγαθών και υπηρεσιών στον ΦΠΑ με κατάργηση των μειωμένων συντελεστών και των εξαιρέσεων, επιβολή ειδικού φόρου κατανάλωσης στα μη αλκοολούχα ποτά και πράσινου φόρου.
Στο σκέλος των δαπανών οι μειώσεις αφορούν τέσσερις βασικούς τομείς:
Το μισθολογικό: Με τη θέσπιση του νέου μισθολογίου θα υπάρξουν περικοπές ακόμα και κατάργηση επιδομάτων που θα επιφέρουν απώλειες μέχρι και 30% στους μισθούς ορισμένων κατηγοριών δημοσίων υπαλλήλων αλλά και αναπροσαρμογές στα χαμηλά και μεσαία κλιμάκια. Επίσης μείωση της μισθολογικής δαπάνης θα προκύψει και από τη μη ανανέωση συμβάσεων, το κλείσιμο και τη συγχώνευση εκατοντάδων φορέων καθώς και την εφαρμογή αναλογίας αποχωρήσεων-προσλήψεων πάνω από την αρχική 5 προς 1
Τις ΔΕΚΟ: Νέες μειώσεις αποδοχών με την κατάργηση των υφιστάμενων συμβάσεων και την καθιέρωση νέου μισθολογικού και εργασιακού καθεστώτος. Επιπρόσθετα θα υπάρξει μείωση της κρατικής επιδότησης και ενίσχυση των εσόδων μέσω της αύξησης των τιμολογίων
Τα κοινωνικά κονδύλια: Τα πάσης φύσεως επιδόματα, βοηθήματα, εισοδηματικές ενισχύσεις και παροχές σε είδος θα επανεξετασθούν και η χορήγησή τους θα γίνεται με βάση εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. Είναι χαρακτηριστικό ότι το μνημόνιο προβλέπει την εξοικονόμηση 500 εκ. ευρώ από την περικοπή του επιδόματος ανεργίας το 2012, το οποίο θα λαμβάνουν μόνο όσοι στερούνται τα ελάχιστα μέσα επιβίωσης
Τις δημόσιες επενδύσεις και τις αμυντικές δαπάνες: Για τις οποίες προβλέπεται περαιτέρω συρρίκνωση.
Στο ασφαλιστικό δρομολογούνται περικοπές στις επικουρικές συντάξεις και στο εφάπαξ, συρρίκνωση της λίστας με τα βαρέα και ανθυγιεινά, ενώ ανοιχτό παραμένει το ενδεχόμενο νέων μειώσεων στις κύριες συντάξεις.
Το μνημόνιο σηματοδοτεί νομοθετικές παρεμβάσεις για μεγαλύτερη εργασιακή ευελιξία (συμβάσεις ορισμένου χρόνου, εκ περιτροπής εργασία, μείωση των αμοιβών για υπερωρίες και αργίες, διευθέτηση του οχταώρου κ.ά.) και κατάργηση των περιορισμών για την εφαρμογή των επιχειρησιακών συμβάσεων.
Η ΕΚΘΕΣΗ
Βλέπουν εμπόδια στην εφαρμογή των μέτρων
Για σειρά εμποδίων στην υλοποίηση του προγράμματος και για ανάγκη μεγαλύτερης αποφασιστικότητας στην προώθηση των μέτρων κάνει λόγο η Κομισιόν, επισημαίνοντας ότι η επιτυχία δεν είναι εγγυημένη.
Στην έκθεση αξιολόγησης αναφέρεται ότι έχουν προκύψει μια σειρά από σημαντικά εμπόδια, όπως η τεταμένη οικονομική κατάσταση, η μετάδοση δυσκολιών από άλλες περιφερειακές οικονομίες της ευρωζώνης, η επίμονη αναποτελεσματικότητα στη συλλογή των φόρων, όπως και καθυστερήσεις και προβλήματα ικανότητας στην εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Επισημαίνεται χαρακτηριστικά ότι «δεν υπάρχει καμιά εγγύηση για την επιτυχία. Περισσότερο από ποτέ, τα επόμενα βήματα στην εφαρμογή του προγράμματος θα απαιτήσουν την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης, πολιτικό συντονισμό και τη συναίνεση της ελληνικής κοινωνίας».
Για το επίμαχο θέμα των 50 δισ. ευρώ γίνεται λόγος για την πρόθεση της κυβέρνησης να εξασφαλίσει αυτό το ποσό μέχρι το 2015 μέσω αναβαθμισμένου προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων και αξιοποίησης ακινήτων του Δημοσίου, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση του δημόσιου χρέους της χώρας κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες.
- 1,8 δισ. € είναι τα νέα μέτρα που υποχρεούται να λάβει η κυβέρνηση το 2011 για να αποτρέψει αποκλίσεις στον προϋπολογισμό που προβλέπει η τρόικα.
- 19 δισ. € είναι το ύψος των μέτρων της περιόδου 2012-2014, για να διασφαλισθεί η μείωση του ελλείμματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ ή σε 6 δισ. ευρώ το 2014.
- 5 δισ. € πρόσθετα μέτρα θα απαιτηθούν το 2015, ώστε το έλλειμμα του προϋπολογισμού από τα 6 δισ. ευρώ να μειωθεί σε 3 δισ. ευρώ ή σε περίπου 1% του ΑΕΠ το 2015.
