Στην εναγώνια προσπάθεια για αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας και των υποδομών που διατηρεί στην κατοχή του το Δημόσιο επιδίδεται η κυβέρνηση, με απώτερο στόχο τον περιορισμό του... χρέους. Πρόκειται βέβαια για σκέψεις και σενάρια τα οποία δεν τίθενται για πρώτη φορά στο τραπέζι των συζητήσεων, καθώς η πλειονότητα των οικονομικών επιτελείων του παρελθόντος έχει σε πολλούς προϋπολογισμούς συμπεριλάβει σχέδια αποκρατικοποιήσεων υποδομών και αξιοποίησης ακίνητης περιουσίας, χωρίς ωστόσο θεαματικά αποτελέσματα. Πολλά από αυτά έβρισκαν εμπόδιο στις αντιδράσεις φορέων, άλλα και στη μη ουσιαστική εκδήλωση ενδιαφέροντος από πιθανούς επενδυτές, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις η μεγάλη περιουσία κάποιου δημόσιου φορέα εξακολουθεί να παραμένει ανεκμετάλλευτη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό του ΟΣΕ ο οποίος διαθέτει ακίνητη περιουσία συνολικής αξίας 4,6 δισ. - όμως ελάχιστη μπορεί να αξιοποιηθεί και να έχει έσοδα. Τα δύο προηγούμενα μάλιστα σχέδια εξυγίανσης του ΟΣΕ προέβλεπαν αξιοποίηση των ακινήτων του Οργανισμού τα οποία αυτή τη στιγμή σε πολύ μεγάλο βαθμό έχουν περιέλθει στην κατοχή του Δημοσίου. Κύκλοι μάλιστα του ΟΣΕ επισημαίνουν ότι η «αμύθητη» περιουσία του Σιδηροδρομικού Οργανισμού κάθε άλλο παρά... αμύθητη είναι, χωρίς αυτό να αναιρεί το γεγονός ότι μέρος της παραμένει ανεκμετάλλευτο. Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση ευελπιστεί ότι στο τέλος του 2011 θα έχει ολοκληρωθεί η πώληση του 49% της ΤΡΑΙΝΟΣΕ σε στρατηγικό επενδυτή με παράλληλη εκχώρηση του μάνατζμεντ σε ιδιώτες.
Σταθερή πηγή εσόδων θεωρεί το Δημόσιο τη σύμβαση παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, για την οποία γίνονται προσπάθειες επέκτασης. Παράλληλα, το οικονομικό επιτελείο αναμένει -απροσδιόριστα- έσοδα από την αποκρατικοποίηση των 34 περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας. Το στοίχημα της εξεύρεσης ιδιώτη επενδυτή τόσο για τα λιμάνια όσο και για τα περιφερειακά αεροδρόμια προσπαθεί να κερδίσει η κυβέρνηση, προκρίνοντας τη λύση της ομαδοποίησης (λιμένων και αεροδρομίων) και στη συνέχεια την είσοδό τους στο Χρηματιστήριο. Πρόκειται για ένα σχέδιο που με ελάχιστες διαφοροποιήσεις προγραμματίζεται να ακολουθηθεί για μικρότερες λιμενικές και αεροπορικές υποδομές.
Στο κενό έχει πέσει και στο παρελθόν η προσπάθεια εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή για τα ΕΛΤΑ, ενώ η παρούσα οικονομική συγκυρία της χώρας δεν αποτελεί ιδιαίτερο δέλεαρ για πιθανούς μνηστήρες.
Στο κενό οι μέχρι τώρα προσπάθειες
Σε ακόμη μία αποτίμηση της ακίνητης περιουσίας του ΟΣΕ με σκοπό την αξιοποίησή της προχωρεί ο οργανισμός, με δεδομένο μάλιστα ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτής μεταβιβάζεται απευθείας στο ελληνικό Δημόσιο ως αντάλλαγμα για την ανάληψη των χρεών του ΟΣΕ. Την ίδια στιγμή, κύκλοι του ΟΣΕ επισημαίνουν ότι οι όποιες –μικρές ή μεγαλύτερες– προσπάθειες για αξιοποίηση των ακινήτων έχουν πέσει στο κενό, μετά την αβεβαιότητα που προκάλεσαν οι δηλώσεις του πρωθυπουργού για κατάρτιση σχετικού νόμου που θα απαγορεύει την πώληση ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου.
Η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας του ΟΣΕ ανέρχεται σε 4,6 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την τελευταία αποτίμηση που πραγματοποιήθηκε το 2005. Στελέχη ωστόσο του οργανισμού υποστηρίζουν ότι αποτελεί μύθο η «τεράστια» ακίνητη περιουσία του ΟΣΕ καθώς το μεγαλύτερο μέρος της δεν είναι αξιοποιήσιμο. Την περασμένη εβδομάδα ορίστηκε σύμβουλος (Southeast-Real-Estate), ο οποίος θα αναλάβει την επικαιροποίηση της αποτίμησης της αξίας της ακίνητης περιουσίας, που θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός τεσσάρων μηνών, με προϋπολογισμό 100.000 ευρώ.
Στις προτεραιότητες του ΟΣΕ είναι το Εμπορευματικό Κέντρο στο Θριάσιο Πεδίο, το οποίο αποτελεί προσπάθεια πολλών ετών, ενώ ακόμη και ο πιο πρόσφατος διαγωνισμός πήρε για πολλοστή φορά παράταση για τις 28 Φεβρουαρίου. Στη συνέχεια θα επικεντρωθούν οι υπεύθυνοι της ΓΑΙΑΟΣΕ στην εμπορική αξιοποίηση πέντε σιδηροδρομικών σταθμών σε Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, Λάρισα και Βόλο, για την οποία όμως πρέπει η Γενική Γραμματεία Αποκρατικοποιήσεων του υπουργείου Οικονομικών να ορίσει σύμβουλο. Η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε εκτάσεις (100.000 στρέμματα σε όλη τη χώρα) που δεν μπορούν να αξιοποιηθούν με άλλο τρόπο περιλαμβάνονται στο επιχειρησιακό σχέδιο της ΓΑΙΑΟΣΕ.
Αποκρατικοποίηση εκτός χρονοδιαγράμματος
Την πώληση του 39% των ΕΛΤΑ, ώστε το Δημόσιο να διατηρήσει το 51% (το 10% ανήκει στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο) είχε προγραμματίσει η κυβέρνηση για τις αρχές του 2011. Η πρόθεση για ένταξη των ΕΛΤΑ στο συνολικότερο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων έχει προ πολλού καταστεί σαφής, ωστόσο η υλοποίηση του εγχειρήματος έχει και πάλι βγει εκτός χρονοδιαγράμματος. Σύμφωνα με το πρόγραμμα του υπουργείου Οικονομικών, η αξία της συμμετοχής του κράτους στα ΕΛΤΑ εκτιμάται σε 90 εκατ. ευρώ (συν 10 εκατ. ευρώ για το 10% του μετοχικού κεφαλαίου που ανήκει στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο). Ωστόσο, άγνωστο εξακολουθεί να παραμένει το ύψος των εσόδων που τελικώς θα εισπράξει το Δημόσιο εάν και εφόσον βρεθεί στρατηγικός επενδυτής.
Η ευρωπαϊκή ταχυδρομική αγορά παρουσιάζει κάμψη στη διακίνηση αλληλογραφίας και ενίσχυση στη μεταφορά δεμάτων, κυρίως λόγω της αύξησης του ηλεκτρονικού εμπορίου. Η ελληνική ταχυδρομική αγορά, από την άλλη, παρουσιάζει κάμψη στη διακίνηση και των δύο κατηγοριών. Τα έσοδα της ελληνικής ταχυδρομικής αγοράς κατέγραψαν μείωση κατά 1,3% το 2009, ενώ ο όγκος των διακινούμενων αντικειμένων περιορίστηκε κατά 6,2% σε σχέση με το 2008. Εμπόδιο στην προσπάθεια αποκρατικοποίησης των ΕΛΤΑ αποτελούν και τα κακά οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας για το 2009, οπότε και για πρώτη φορά μετά 10 χρόνια κερδοφορίας εμφάνισαν ζημίες 34,7 εκατ. ευρώ, έναντι κερδών 5,5 εκατ. ευρώ το 2008, ως αποτέλεσμα και του μειωμένου κύκλου εργασιών ο οποίος έκλεισε στα 595 εκατ. έναντι 600 εκατ. ευρώ το 2008.
Ελαφρώς βελτιωμένη εικόνα πάντως εμφάνισαν τα οικονομικά των ΕΛΤΑ το πρώτο εξάμηνο του 2010 οπότε και τα κέρδη προ φόρων διαμορφώθηκαν στα 7 εκατ. ευρώ.
Αξιοποίηση των αεροπορικών υποδομών της χώρας
Σημαντικάέσοδα προσδοκά το οικονομικό επιτελείο να εισπράξει εντός του 2011 από τις αεροπορικές υποδομές. Μία από τις βασικές πηγές αποτελεί ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών (ΔΑΑ) μέσω της επέκτασης της υφιστάμενης σύμβασης παραχώρησης που λήγει το 2026. Πληροφορίες θέλουν την κυβέρνηση να διαπραγματεύεται την επέκταση της σύμβασής του, κατά 20 έως 30 έτη. Το οικονομικό επιτελείο έχει εκτιμήσεις ότι από την αξιοποίηση του ΔΑΑ μπορεί να εισπράξει, το δεύτερο τρίμηνο του έτους, έσοδα της τάξης των 200-300 εκατ. ευρώ, ωστόσο το ακριβές τίμημα θα προσδιορίσουν οι σύμβουλοι αποκρατικοποίησης. Σημειώνεται ότι το Δημόσιο συμμετέχει με ποσοστό 55% στο μετοχικό κεφάλαιο του ΔΑΑ και η Hochtief με 40%. Η αξιοποίηση των 34 περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας αποτελεί προγραμματισμένη πηγή εσόδων. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο για την αναδιάρθρωση της ΥΠΑ το οποίο περιλαμβάνει και την αξιοποίηση των αεροδρομίων, παρέχεται η δυνατότητα ίδρυσης A.E. των οποίων το σύνολο των μετοχών θα ανήκει στο ελληνικό Δημόσιο. Οι εταιρείες αυτές θα αναλάβουν, είτε οι ίδιες είτε μέσω των θυγατρικών τους, τη διοίκηση, ανάπτυξη, λειτουργία και εκμετάλλευση των αεροδρομίων ενώ παράλληλα, θα μπορούν να παραχωρούνται -κατόπιν διαγωνιστικής διαδικασίας και με συμβάσεις παραχώρησης- σε ιδιωτικές εταιρείες η οργάνωση και η λειτουργία των περιφερειακών αεροδρομίων. Σε πολύ μεγάλο βαθμό αναμένεται να ακολουθηθεί το μοντέλο του ΔΑΑ, γεγονός το οποίο προκαλεί τις αντιδράσεις των αεροπορικών εταιρειών οι οποίες εκφράζουν τον φόβο για σημαντικές αυξήσεις των τελών χρήσης. Σαφής εικόνα για την ενδεχόμενη εισροή εσόδων δεν υπάρχει, καθώς οι σύμβουλοι θα οριστούν το πρώτο εξάμηνο του έτους, ενώ η ωρίμανση των επενδυτικών σχεδίων και η ανταπόδοση υπεραξιών για το Δημόσιο θα λάβουν χώρα τα επόμενα χρόνια.
Σχέδιο «Καλλικράτης» για λιμενικές εγκαταστάσεις
Πεδίοσημαντικών επιχειρηματικών ευκαιριών αποτελούν τα λιμάνια μέσω των οποίων το ελληνικό Δημόσιο θα μπορούσε να υλοποιήσει σημαντικά σχέδια σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα.
Ηδη, για την καλύτερη αξιοποίηση των υπαρχόντων λιμένων μελετάται η δημιουργία τεσσάρων κεντρικών φορέων, στο πλαίσιο του λιμενικού «Καλλικράτη», οι οποίοι θα διαχειρίζονται τα βασικά λιμάνια με στόχο να γίνουν πιο προσιτά σε ξένες επενδύσεις στον τομέα της διαμετακόμισης εμπορευμάτων στην κρουαζιέρα και στο γιότινγκ.
O πρώτος κεντρικός φορέας, που θα λειτουργήσει πιλοτικά και για τους άλλους, θα περιλαμβάνει υπό την «ομπρέλα» του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ Α.Ε.), τα λιμάνια του Πειραιά, της Ελευσίνας, της Ραφήνας και του Λαυρίου και θα αποτελέσει το Αττικό Λιμενικό Σύστημα. Tα τέσσερα λιμάνια, κατά πληροφορίες, θα αποτελέσουν μια εταιρεία Συμμετοχών, με ενιαία διοίκηση και απώτερο στόχο την ένταξή της στο Χρηματιστήριο. Στην τελική του μορφή το μετοχικό κεφάλαιο του Αττικού Λιμενικού Συστήματος θα ανήκει κατά 51% στο Ελληνικό Δημόσιο και σε ποσοστό 49% σε ιδιώτες. O νέος φορέας θα μπορέσει να προγραμματίσει και να εκτελέσει τις αναγκαίες επενδύσεις σε λιμενικές υποδομές και ανωδομές, καθώς και να προσελκύσει το επενδυτικό ενδιαφέρον ιδιωτών. Οι άλλοι τρεις Λιμενικοί Φορείς που σχεδιάζεται να δημιουργηθούν είναι:
- Της Β. Ελλάδας όπου υπό τον ΟΛΘ θα ενταχθούν και τα λιμάνια Αλεξανδρούπολης, Καβάλας και Βόλου (που μπορεί να λειτουργήσει κι αυτόνομα).
- Του Ιονίου με τα λιμάνια Κέρκυρας, Ηγουμενίτσας, Πατρών και Κατάκολου.
- Του Αιγαίου που θα συμπεριλάβει τα λιμάνια της Κρήτης, νησιών της Δωδεκανήσου και Κυκλάδων.
http://news.kathimerini.gr/
